Energieneutraal zijn, wat betekent dat eigenlijk? We worden elke dag met deze term geconfronteerd en aangemoedigd om ook energieneutraal te worden. Heel Nederland moet zelfs in 2050 energieneutraal zijn. Er zijn grote plannen om meer en meer energieneutrale woningen te laten bouwen en op 1 januari 2019 waren er al 7000 woningen in Nederland die als energieneutraal konden worden bestempeld. Hier leest u over de definitie van energieneutraal en over hoe u een bestaande woning zelf energieneutraal kunt maken.
Wat betekent energieneutraal zijn?
Als u energieneutraal wilt wonen dan moet u twee dingen doen. Allereerst moet u ervoor zorgen dat uw energieverbruik geminimaliseerd wordt en dat doet u door uw woning te isoleren en af te laten sluiten van het gasnetwerk. Vervolgens moet u de energie die u dan nog wel gebruikt zelf opwekken met zonnepanelen, bijvoorbeeld. Als u evenveel energie produceert als dat u gebruikt, bent u energieneutraal. Energieneutrale woningen worden daarom ook wel ‘nul op de meter’ woningen genoemd. De stroom die u in de wintermaanden minder opbrengt wordt gecompenseerd met de stroom die uw zonnepanelen in de zomer te veel aanleveren.
De eigenschappen van een energieneutrale woning
Energie neutrale woningen hebben allen soortgelijke eigenschappen:
- De muren, het dak en de vloer zijn erg goed geïsoleerd.
- De kozijnen hebben een hoge isolatiewaarde en bevatten HR++ of HR+++ glas.
- Er zijn geen kieren te vinden in de gevelmuren en de woningen zijn dus volledig afgesloten.
- Ventilatie wordt daarom gedaan met een ventilatiesysteem, bij voorkeur met warmteterugwinning.
- Er wordt gebruik gemaakt van lage temperatuurverwarming, zoals met vloer- of wandverwarming of lage temperatuur radiatoren.
- Water wordt verwarmd met een zonneboiler of warmtepomp.
- Er is een elektrische kookplaat.
- De stroom die nog nodig is wordt opgewekt met zonnepanelen.
- Alles wordt nauwkeurig gemeten met uitgebreide meetapparatuur.
Energieneutraal wonen: nieuwbouw
Bent u van plan om een woning te laten bouwen, dan is het energieneutraal maken erg gemakkelijk. U geeft aan bij de architect dat u een dergelijke woning wilt laten ontwerpen en zij zorgen ervoor dat de bovenstaande kenmerken worden verwerkt. Er worden bijzonder veel duurzame oplossingen aangeboden, zoals een douche met warmteterugwinning of een airconditioner met warmtepomp. Huur een architect in die hierin is gespecialiseerd en u bouwt uw energieneutrale woning van het begin af aan exact volgens de regels op. Een aardgasaansluiting is dan niet nodig. Kiest u voor een thuisbatterij, dan is zelfs een aansluiting op het elektriciteitsnetwerk overbodig. U leeft dan, zoals ze dat noemen, ‘off the grid’.
Bestaande bouw energieneutraal maken
Het is veel lastiger om een bestaande woning energieneutraal te maken. Een goed voorbeeld is spouwmuurisolatie. Heeft u een leegstaande spouw, dan kunt u deze voor weinig geld laten vullen met een isolatiemateriaal. Deze bedragen beginnen bij €15 per vierkante meter. Door spouwmuurisolatie uit te voeren zult u echter nooit de benodigde isolatiewaarde behalen om energieneutraal te wonen. Dat komt doordat de dikte waarmee het materiaal kan worden aangebracht beperkt is. U zult dan via de buitenkant moeten gaan isoleren en de prijzen daarvoor zijn gemakkelijk €100 per vierkante meter of hoger. Het vergt dus echt toewijding en een grote financiële bijdrage van uw kant om dit te realiseren. Het is mogelijk zelfs goedkoper om een energieneutrale nieuwbouwwoning te kopen dan een bestaande oude woning energieneutraal te maken.
Stap voor stap naar energieneutraal
Als uw woning al vrij nieuw is, dan zijn er veel minder inspanningen nodig om deze energieneutraal te maken. U begint dan altijd met isolatie en dan van de gehele woning. Vervolgens investeert u in een ventilatiesysteem en een elektrische kookplaat. U laat lage temperatuurverwarming aanleggen en neemt een douche met warmteterugwinning. Daarna kunt u uw cv-ketel laten verwijderen en deze laten vervangen voor een warmtepomp of een zonneboiler. De laatste stap die u neemt zijn zonnepanelen om de energie die u dan toch nog nodig heeft mee op te kunnen wekken. Vanaf dat moment heeft u ook een nul op de meter woning.
Financiële steun bij uw initiatieven
Energieneutraal worden heeft dus nogal wat voeten in de aarde. En omdat u met een energieneutrale woning bijdraagt aan de belofte van de overheid in 2050 energieneutraal te zijn, worden uw initiatieven ook zeker aangemoedigd:
- Na de aanschaf van zonnepanelen kunt u alle belasting die u betaald heeft terugvragen bij de Belastingdienst.
- Het isoleren van uw woning, het plaatsen van een ventilatiesysteem en isolerende deuren worden in de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis (SEEH) ondergebracht (vanaf 1 januari 2021 valt dit onder de ISDE).
- De Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) is voor particulieren die investeren in een warmtepomp of zonneboiler.
- Veel gemeenten hebben een subsidie voor het afsluiten van uw woning van het aardgasnetwerk.
- Bij sommige provincies treft u een subsidie aan voor woningeigenaren die stapsgewijs hun woning energiezuiniger of –neutraal maken.
Nederland energieneutraal in 2050
Het feit dat Nederland in 2050 energieneutraal moet zijn, betekent niet dat we allemaal een energieneutrale woning moeten hebben. Het betekent voor ons land, net als voor uw woning, dat we met zijn allen proberen ons energieverbruik zo laag mogelijk te houden en om wat er dan nog over is in ons land te produceren. Dat wordt onder andere gedaan met zonneparken en windturbines. Enkel door uw woning te isoleren helpt u de overheid dus al dit doel te bereiken. Daarnaast zijn we dan veel minder belastend voor het milieu en dat is, vooral voor onze toekomstige generaties, natuurlijk waar we het uiteindelijk voor doen.
