Als u denkt aan isolatie materiaal, dan denkt u waarschijnlijk aan purschuim, EPS, XPS platen enzovoorts. Maar er zijn voldoende materialen die op aarde aanwezig zijn en die ook als isolatiemateriaal gebruikt kunnen worden. Zeewier, bijvoorbeeld, wordt al 150 jaar op die manier gebruikt en heeft een soortgelijke isolatiewaarde als minerale wol. Als u gaat isoleren, dan is het niet meer dan logisch dat u dit op een zo ecologisch mogelijke wijze doet. Het is tegenstrijdig om schadelijke materialen te gebruiken voor een duurzame maatregel. Hier leest u over zeewier als isolatiemateriaal en over andere natuurlijke producten waarmee u uw woning ecologisch kunt isoleren.
Zeewier als isolatiemateriaal is niet nieuw
Vooral in Noord-Nederland wordt zeewier veel aangetroffen in de muren, vloeren en daken van monumentale panden. De oude Zeevaartschool in Groningen is hier een goed voorbeeld van. Het is een plant die al 150 jaar als isolatiemateriaal wordt gebruikt en dat met goede redenen. Zeewier is gratis, het is een natuurproduct en in grote getalen verkrijgbaar. Ook is het een kleine moeite om zeewier te kweken. Het stinkt niet en houdt ongedierte op afstand. Zeewier is een bijzonder duurzaam isolatiemateriaal, want het isoleert goed en het neemt terwijl het groeit CO2 op, waardoor het een negatieve CO2 voetafdruk heeft. Als klap op de vuurpijl is zeewier ook nog eens onbrandbaar. Er zijn maar weinig isolatiematerialen die daaraan kunnen tippen.
Zeewier in gebruik
Zeewier heeft een grote potentie en daar zijn architecten zich ten zeerste van bewust. Het wordt al regelmatig gebruikt als isolatiemateriaal in nieuwe gebouwen, net als dat 150 jaar geleden al gebeurde. Vooral in Scandinavië is men in de ban van zeewier. U kunt in Denemarken in een vakantiehuis verblijven dat volledig met zeewier is geïsoleerd. Het is zelfs zichtbaar als rollen zeewier in visnetten aan de buitenkant van de woning. Bent u geïnteresseerd, dan is dit ‘Det Moderne Tanghus’ op het Deense eiland Læsø. De architect Mathey Kula uit Noorwegen is een specialist op het gebied van isoleren met zeewier. En net als in Scandinavië het geval is, heeft Nederland voldoende kustlijn om hier een succesverhaal van te maken.
Andere natuurlijke isolatiematerialen
Zeewier is niet het enige natuurlijke isolatiemateriaal waaruit u kunt kiezen. Schelpen worden al een tijdje gebruikt bij bodemisolatie in kruipruimtes. Schapenwol is populair, omdat het een vochtregulerende werking heeft. Er worden muren gebouwd van stro en gepleisterd met leem. Dit levert schitterende dikke muren op van natuurlijke materialen gemaakt en met een goede isolatiewaarde. Andere voorbeelden van natuurlijke isolatiematerialen zijn hennep, vlas, katoen, houtvezel en kurk. Keuze genoeg dus.
Weinig aandacht aan natuurlijk isoleren in Nederland
Helaas isoleren we in Nederland nog veel te weinig met natuurlijke materialen. In Frankrijk en België is dit al heel normaal, maar Nederland loopt daarin echt achter. Waarom dat is, is eigenlijk onduidelijk. Misschien heeft dit te maken met gewenning, of het feit dat er in Nederland weinig in eigen beheer gebouwd wordt. Daarom ziet u in Nederland ook hele wijken en straten met soortgelijke huizen, terwijl u in andere landen veel meer variatie aantreft. Het is tijd dat we in Nederland ook serieus met natuurlijke isolatiematerialen gaan beginnen.
Hoe goed isoleren natuurlijke materialen?
Een andere reden waarom we in Nederland mogelijk nog weinig natuurlijke isolatiematerialen gebruiken, is omdat deze een lagere isolatiewaarde hebben. U heeft er dus meer van nodig voordat u de isolatiewaarde bereikt die u met niet natuurlijke materialen veel eerder kunt realiseren. Platen van PIR, bijvoorbeeld, leveren bij 12 centimeter dikte al perfecte isolatiewaarde, maar zou u dit met zeewier willen bereiken, dan moet dat veel dikker worden aangebracht. Nu kunnen experimentele architecten daar vast wel wat mee, zoals ook gedaan is in het huis in Denemarken. Het isolatiemateriaal is als gevel- en dakbekleding gebruikt en dus zichtbaar gemaakt.
De voordelen van verschillende natuurlijke isolatiematerialen
Een handige bijkomstigheid is dat de natuurlijke isolatiematerialen meer doen dan isoleren alleen. Door hun rol in de natuur hebben ze ook andere eigenschappen waar u van profiteert als u ze gebruikt. Van het onderstaande lijstje wordt wel duidelijk dat natuurlijke isolatiematerialen in de bouw echt een ondergeschoven kindje zijn.
- Zeewier: goede thermische isolatie, CO2 negatief, geurvrij, onbrandbaar, ongedierte afstotend en ongevoelig voor schimmel.
- Schelpen: ongevoelig voor schimmel, vochtafstotend, geurvrij, zeer lange levensduur.
- Schapenwol: vochtregulerend, brandwerend, bestand tegen schimmel, isoleert ook als het nat is en houdt goed koel in de zomer.
- Stro: wordt onbewerkt toegepast, goede thermische isolatie, vochtregulerend, goedkoop en ruim voor handen.
- Hennep: hoge isolatiewaarde, ongevoelig voor schimmel, resistent tegen insecten en geen bestrijdingsmiddelen nodig bij productie.
- Vlas: thermische en akoestische isolatie, vochtregulerend, ongevoelig voor schimmels, geen bestrijdingsmiddelen nodig bij groei en kan breed worden toegepast.
- Katoen: zeer goede thermische en akoestische isolatie, vochtregulerend, gemakkelijk te verwerken en erg goed betaalbaar.
- Houtvezel: akoestische isolatie, thermische isolatie, dampdiffusie open, vochtregulerend en overal in huis toepasbaar.
- Kurk: oudste isolatiemateriaal, akoestische- en zeer goede thermische isolatie en blijft zeer lang erg goed isoleren.
Isoleren op een ecologische manier
Bent u van plan om uw woning beter te laten isoleren? Overweeg dan een natuurlijk isolatiemateriaal en laat PUR, PIR, XPS en EPS voor wat ze zijn. Zeewier is bijzonder duurzaam en heeft eigenschappen die u vast goed van pas komen. En wat betreft eigenschappen doen de andere natuurlijke materialen ook niet onder voor de synthetische opties. De prijs is in sommige gevallen bijzonder laag. Wees dus al duurzaam voordat u duurzaam wordt, en isoleer uw woning met een natuurlijk isolatiemateriaal.
