Er worden verschillende oplossingen aangeboden waarmee u uw woning gasvrij verwarmt. En over het algemeen wordt ook aangeraden om uw huidige cv-ketel te vervangen door één van deze nieuwe gasvrije apparaten. Zonneboilers en warmtepompen zijn de meest bekende alternatieven van dit moment. Over het algemeen krijgt de warmtepomp dan de voorkeur, want zonneboilers zijn (nog) niet rendabel genoeg om de investering de moeite waard te maken. Warmtepompen worden vaak de hemel in geprezen en tegelijkertijd krijgen ze het van critici ook zwaar te verduren. Een recente uitspraak is dat een warmtepomp helemaal niet zo duurzaam is als wordt beweerd en dat het zelfs schoner is om in een cv-ketel te investeren. In dit artikel onderzoeken we de waarheid van deze bewering.
De werking van een warmtepomp
Voordat we ingaan op de harde feiten is een beetje achtergrondinformatie gewenst. Een warmtepomp verwarmt het water door warmte uit bronnen te halen die al op aarde aanwezig zijn, namelijk de lucht, het (grond)water en de bodem. Omdat een warmtepomp deze warmte met koelvloeistof transporteert, hoeft het hier niet warm voor te zijn. De warmte wordt overgedragen op het water in een vat en daar is het klaar voor gebruik. Een warmtepomp verbruikt elektriciteit om te kunnen werken, maar heeft geen gasaansluiting nodig. Dat betekent dus dat u er uw woning gasloos mee kunt verwarmen.
De kritiek op de warmtepomp
Dit klinkt ideaal en de voorstanders beamen dat. De kritiek op warmtepompen op dit moment is dat ze te veel elektriciteit gebruiken om duurzaam te zijn. En daar hebben ze natuurlijk wel een punt. Aan de ene kant heeft u geen gas meer nodig om uw woning te verwarmen, maar aan de andere kant wordt de energiebron vervangen door elektriciteit. Dit terwijl we allemaal aangemaand worden door de overheid en milieuactivisten om ons stroomverbruik te reduceren en te investeren in zonnepanelen of groene stroom. Critici beweren dat de warmtepomp het ene kwaad met een ander kwaad vervangt. De hamvraag hier is dus: gebruikt een warmtepomp meer energie dan een cv-ketel?
Energieverbruik warmtepomp versus cv-ketel
Het is tijd om het energieverbruik in beide situaties tegen elkaar af te strepen. We beginnen dan bij de warmtepomp. Een lucht-water warmtepomp verbruikt gemiddeld 3000 kWh per jaar en bij een bodem-lucht warmtepomp is dit 2200 kWh per jaar. Hier houden we het verbruik van een lucht-water warmtepomp aan, omdat dit de meest gangbare vervanger is van de cv-ketel.
Het gemiddelde jaarlijkse gasverbruik per huishouden in Nederland is 1000 m3 gas. Om een goede vergelijking te maken moeten we dat omzetten naar kWh. U kunt er dan vanuit gaan dat deze hoeveelheid gas in stroom gelijk zou staan aan 9800kWh.
De Coëfficiënt of Performance (COP)
Uit bovenstaande informatie is al duidelijk dat een gasketel 9800 : 3000 = 3,3 meer energie nodig heeft om warm water te kunnen genereren. Ook al gebruikt een warmtepomp dus stroom, dit is in vergelijking aanzienlijk minder dan de energie die door een cv-ketel verbruikt wordt. De Coëfficiënt of Performance (COP) vertelt u meer over deze verhouding tussen de hoeveelheid energie die gegenereerd wordt ten opzichte van de hoeveelheid energie die wordt verbruikt om dit te doen. Hoe hoger de COP, hoe meer energie er wordt opgewekt bij een bepaald verbruik en hoe hoger het rendement van het apparaat.
De COP van warmtepomp en cv-ketel
De COP is niet op elk moment hetzelfde. Eén van de factoren die dit beïnvloedt is bijvoorbeeld de temperatuur buiten. Als deze hoger ligt dan zal een warmtepomp bij een bepaald energieverbruik meer warmte aan kunnen leveren dan wanneer het buiten kouder is. De COP voor een warmtepomp die is aangesloten op lage temperatuurverwarming ligt tussen de 3,5 en 5. De COP voor een cv-ketel is 1.
Is een warmtepomp de kleinste van twee kwaden?
Het is dus niet waar dat een cv-ketel schoner is dan een warmtepomp, maar de critici hebben wel een punt. Door een warmtepomp te nemen gebruikt u geen gas meer, maar gaat uw stroomverbruik omhoog. Dat terwijl we met zijn allen juist hard aan het werk zijn om het aantal kWh dat we jaarlijks verbruiken te verlagen. Een warmtepomp is een goed alternatief, maar we zijn er nog niet. Er zijn wel enkele manieren waarop u dit stroomverbruik kun verlagen of compenseren:
- Door ook zonnepanelen aan te schaffen waarmee u het stroomverbruik van de warmtepomp opvangt.
- Door uw warmtepomp aan te sluiten op lage temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming of convectoren.
- Door in een ventilatiesysteem met warmte terugwinning te investeren en de warme lucht te gebruiken als bron voor uw warmtepomp.
Het aanschaffen van een warmtepomp blijft een goed idee
Als u uw woning gasvrij wilt maken, dan zal u in een alternatief voor de cv-ketel moeten investeren. En het is nu eenmaal een feit dat deze apparaten stroom nodig hebben om te kunnen werken. Het gasvrij maken van uw woning doet u in stappen. Eerst zorgt u voor een goede isolatie, daarna een ventilatiesysteem, daarna investeert u in lage temperatuurverwarming en een warmtepomp of zonneboiler. De laatste stap is dan om zonnepanelen aan te schaffen. Met een warmtepomp is gasvrij wonen en een energieneutrale woning een realiteit, terwijl dit met een cv-ketel niet mogelijk is. Het is dus de combinatie van maatregelen die u neemt, die de warmtepomp de moeite waard maakt.
